گاهی اوقات شرکت‌ها برای شروع یک پروژه جدید یا گسترش پروژه‌های فعلی خود به منابع مالی نیاز پیدا می‌کنند. یکی از راه‌های تأمین مالی برای شرکت‌ها، تجدید ارزیابی است. ارزیابی مجدد، فرآیندی است که طی آن شرکت‌ها ارزش دارایی‌های خود را با توجه به تغییرات اقتصادی، تورم یا عوامل دیگر به‌روزرسانی می‌کنند. این کار به منظور انعکاس دقیق‌تر ارزش واقعی دارایی‌ها در صورت‌های مالی و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی انجام می‌شود.
در این مطلب به معرفی این مفهوم و نکات مربوط به آن می‌پردازیم. در صورت تمایل برای کسب اطلاعت بیشتر در خصوص مفهوم تجدید ارزیابی با ما در این مطلب همراه باشید.
تجدید ارزیابی چیست؟
تجدید ارزیابی به معنای اصلاح و به‌روزرسانی ارزش دارایی‌ها بر اساس شرایط بازار، تورم یا تغییرات اقتصادی است. این فرایند معمولاً برای دارایی‌های ثابت مانند ساختمان‌ها، ماشین‌آلات، زمین و تجهیزات انجام می‌شود. هدف اصلی در این فرایند این است که ارزش دارایی‌ها در دفاتر مالی شرکت به طور دقیق‌تری منعکس شود.
به عبارت بهتر، شرکت‌ها در بازه‌های زمانی مختلف دارایی‌های مشهود و نامشهود زیادی را خریداری می‌کنند. بعضی از این دارایی‌ها (مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات، تجهیزات و…) در طول زمان و بر اساس مواردی مانند تورم یا تغییرات نرخ ارز، دچار افزایش قیمت می‌شوند. شرکت‌ها می‌توانند در بازه‌های زمانی مختلف، برای ارزیابی مجدد ارزش این دارایی اقدام کنند. این فرایند، تجدید ارزیابی دارایی نامیده می‌شود.
زمانی که شرکت، دارایی‌های خود را ارزیابی می‌کند، گزارش‌های مالی سازمان مانند ترازنامه تغییر می‌کنند، چرا که ارزش دارایی‌های سازمان افزایش پیدا کرده است. در نهایت گزارش‌های مالی اصلاح‌شده به مدیران ارشد سازمان تحویل داده می‌شوند و مدیران می‌توانند با دانش و اطلاعات به‌روزتری برای آینده سازمان تصمیم‌گیری کنند.
در چه شرایطی تجدید ارزیابی انجام می‌شود؟
شرکت‌ها در شرایط زیر مجبور به ارزیابی مجدد دارایی‌های خود می‌شوند:
- افزایش یا کاهش قابل توجه ارزش دارایی‌ها: مثلاً زمانی که قیمت زمین یا تجهیزات تحت مالکیت شرکت، به طور چشم‌گیری تغییر کند.
- انطباق با استانداردهای حسابداری: شرکت‌ها باید برای انطباق با استانداردهای حسابداری ملی یا بین‌المللی به صورت دوره‌ای دارایی‌های خود را ارزیابی کنند.
- آمادگی برای ارائه گزارش‌های مالی دقیق‌تر: شرکت‌ها باید برای ارائه گزارش مالی به سرمایه‌گذاران یا بانک‌ها، دارایی‌های خود را ارزیابی کنند.
- کاهش اثر تورم بر ارزش دارایی‌ها: تورم می‌تواند ارزش واقعی دارایی‌ها را کاهش دهد و تجدید ارزیابی به کاهش این اثر کمک می‌کند.
- فروش یا واگذاری دارایی‌ها: اگر مدیران شرکت تصمیم به فروش سازمان خود بگیرند، باید برای تعیین قیمت دقیق فروش، دارایی‌های خود را ارزیابی کنند.
تأثیر تجدید ارزیابی بر شرکت و نقش حسابداران
وقتی شرکت اقدام به ارزیابی مجدد دارایی‌ها می‌کند، ممکن است تغییراتی در شرکت رخ دهد. بعضی از مهم‌ترین این تغییرات به شرح زیر هستند:
- افزایش یا کاهش ارزش دارایی‌ها: این فرایند می‌تواند بر شاخص‌های مالی مانند نسبت بدهی به دارایی یا حقوق صاحبان سهام تأثیر بگذارد.
- تغییر در سود و زیان شرکت: ارزیابی مجدد ممکن است منجر به افزایش هزینه استهلاک و کاهش سود خالص شود.
- به‌روزرسانی دفاتر مالی: حسابداران باید اطلاعات مالی جدید را در دفاتر مربوطه ثبت و گزارش‌های مالی را اصلاح کنند.
نقش واحد حسابداری
کارشناسان و اعضای تیم حسابداری در هر سازمانی، در زمان انجام شدن فرایند ارزیابی مجدد دارایی‌ها باید وظایف زیر را به درستی انجام دهند:
- ارزیابی دقیق دارایی‌ها با استفاده از روش‌های مناسب (مانند ارزش بازار یا ارزش جایگزینی)
- تهیه گزارش‌های مالی منطبق با استانداردهای حسابداری
- بررسی انطباق گزارش‌های مالی شرکت با قوانین مالیاتی مربوط به ارزیابی مجدد
تنها از این طریق است که فرایند ارزیابی مجدد دارایی‌ها به صورت کامل، بدون مشکل و منطبق بر قوانین رسمی انجام می‌شود.
استانداردهای حسابداری و قوانین مالیاتی مرتبط با تجدید ارزیابی
ارزیابی مجدد دارایی‌ها باید با استانداردهای حسابداری مانند استاندارد شماره 16 (دارایی‌های ثابت مشهود) و استانداردهای بین‌المللی مالی (IFRS) هم‌خوانی داشته باشد. همچنین، قوانین مالیاتی کشورها ممکن است محدودیت‌ها یا الزامات خاصی را برای نحوه شناسایی و ثبت تغییرات در ارزش دارایی‌ها اعمال کنند. به عنوان مثال:
- برخی کشورها افزایش ارزش دارایی را مشمول مالیات می‌دانند.
- قوانین ممکن است استهلاک بر اساس ارزش جدید را الزامی کنند.
کارشناسان و فعالان حوزه حسابداری باید به قوانین و مقررات این حوزه به خوبی اشراف داشته باشند و اطلاعات خود را همواره به‌روز نگه دارند، در غیر این صورت ممکن است برای تهیه گزارش‌های مالی دچار مشکل شوند.
هدف از تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها چیست؟
سازمان‌ها برای دستیابی به اهداف خاصی اقدام به ارزیابی مجدد دارایی‌های خود می‌کنند. مهم‌ترین اهداف سازمان‌ها از این کار به ترتیب زیر هستند:
- افزایش شفافیت مالی: ارزش‌گذاری دقیق دارایی‌ها به بهبود کیفیت گزارش‌های مالی کمک می‌کند.
- افزایش قابلیت وام‌گیری: ارزش بالاتر دارایی‌ها ممکن است شرکت را در دریافت تسهیلات بانکی یاری کند.
- تصمیم‌گیری بهتر مدیریتی: اطلاعات دقیق‌تر درباره ارزش دارایی‌ها به مدیریت کمک می‌کند تصمیم‌های بهتری بگیرد.
چگونه تجدید ارزیابی انجام می‌شود؟
برای ارزیابی مجدد دارایی‌ها باید مراحل زیر را طی کرد:
- ارائه پیشنهاد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی توسط هیئت‌مدیره شرکت
- بررسی شرایط سازمان توسط حسابرس قانونی و اعلام قانونی بودن یا نبودن درخواست افزایش سرمایه
- صدور مجوز افزایش سرمایه توسط سازمان بورس اوراق بهادار
- برگزاری مجمع عمومی و تصمیم‌گیری درباره افزایش سرمایه
- اعلام تصمیم اخذشده در مجمع عمومی در سامانه‌های مربوطه
- تشکیل جلسه هیئت‌مدیره برای انجام هماهنگی‌های مربوطه در خصوص افزایش سرمایه
- استفاده از کارشناسان حرفه‌ای مانند ارزیابان مستقل برای تعیین دقیق ارزش
- ثبت تغییرات در دفاتر حسابداری با استفاده از استانداردهای حسابداری
مزایا و معایب تجدید ارزیابی
هر سازمانی پس از انجام دادن یکی از فرایندهای مالی با مزایا و معایب متعددی مواجه می‌شود. در ادامه شماری از مهم‌ترین مزایا و معایب ارزیابی مجدد دارایی‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.
مزایا
مهم‌ترین مزایای ارزیابی مجدد دارایی شرکت‌ها به ترتیب زیر هستند:
- بهبود شفافیت مالی
- افزایش اعتبار شرکت در نظر سرمایه‌گذاران و بانک‌ها
- کاهش اثرات منفی تورم
- حل مشکل زیان انباشته
- افزایش قدرت رقابت سازمان
معایب
اصلی‌ترین معایب این روش به شرح زیر هستند:
- هزینه‌های بالای انجام ارزیابی مجدد
- افزایش پیچیدگی‌های حسابداری
- احتمال بروز تعارضات مالیاتی
- احتمال کاهش ارزش سهام شرکت در بورس
کدام دارایی‌ها تجدید ارزیابی می‌شوند؟
معمولا دارایی‌های زیر مشمول ارزیابی مجدد می‌شوند:
- زمین و ساختمان‌ها
- ماشین‌آلات و تجهیزات
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت
- دارایی‌های نامشهود (مانند حق امتیاز)، در صورتی که شرایط خاصی داشته باشند.
راهکار مالی دیدگاه چارگون
هر سازمانی پس از انجام فرایند ارزیابی مجدد، باید تمام گزارش‌های مالی خود را به‌روزرسانی کند. این فرایند، فرایندی زمان‌بر است و به دقت زیادی نیاز دارد. با این حال هر گونه اشتباهی در این فرایند می‌تواند منجر به مشکلات متعددی برای سازمان‌ها شود. راهکار مالی چارگون دقیقاً همان راه‌حلی است که می‌تواند برای رفع این مشکل به کار برود.
راهکار مالی دیدگاه، متعلق به شرکت چارگون و شامل مجموعه کاملی از نرم‌افزارهای مالی است. این نرم‌افزارها در کنار هم امکاناتی نظیر یکپارچگی، گزارش‌دهی، سفارشی‌سازی و مقیاس‌پذیری را برای سازمان‌ها فراهم می‌کنند. لازم به ذکر است که استفاده از این نرم‌افزارها در نهایت منجر به ارتقا کارایی و دقت در فرآیندهای مالی سازمان‌ها خواهد شد.
از جمله نرم‌افزارهای فعال در راهکار مالی دیدگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرم‌افزار حسابداری دولتی (تعهدی): مدیریت مالی حوزه های خاص
- نرم‌افزار حسابداری شرکتی: مدیریت تراکنش‌های مالی
- نرم‌افزار خزانه‌داری: مدیریت جریان نقدینگی
- نرم‌افزار بهای تمام‌شده: محاسبه هزینه‌های تولید
- نرم‌افزار قراردادها: نظارت و مدیریت قراردادهای مالی
- نرم‌افزار بودجه و اعتبارات: برنامه‌ریزی و کنترل بودجه
- نرم‌افزار درآمد: مدیریت مالی درآمدهای سازمان
- نرم‌افزار عاملین: مدیریت مالی حوزه های خاص
- سرویس حسابداری تجمیعی: ادغام داده‌های مالی از واحدهای مختلف
ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد راهکار مالی دیدگاه
راهکار مالی دیدگاه با تمرکز بر یکپارچگی فرآیندها، محیطی فراهم می‌کند که اطلاعات به صورت دقیق و سریع بین بخش‌های مختلف تبادل شود و احتمال وقوع خطاهای انسانی به حداقل برسد. این ویژگی، همراه با انعطاف‌پذیری بالا در پشتیبانی از ساختارهای متنوع حسابداری، این سیستم را به انتخابی ایده‌آل برای کسب‌وکارها و سازمان‌های دولتی تبدیل کرده است.
نرم‌افزارهای متنوع این راهکار شامل حسابداری شرکتی، سیستم حسابداری تجمیعی، مدیریت بهای تمام‌شده و اعتبارات، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تمام فعالیت‌های مالی را به شکلی یکپارچه و شفاف مدیریت کنند. این ابزارها با قابلیت اتصال و همگام‌سازی، امکان دسترسی به گزارش‌های دقیق و کاربردی را برای مدیران و حسابداران فراهم می‌کنند و در نهایت، بهبود قابل توجهی در بهره‌وری سازمان ایجاد می‌کنند.
سخن پایانی
ارزیابی مجدد، یک فرایند ارزشمند در مدیریت مالی شرکت‌ها است. این فرآیند، به‌رغم چالش‌هایی که دارد می‌تواند به افزایش شفافیت مالی سازمان و بهبود تصمیم‌گیری مدیران کمک کند. با توجه به الزامات قانونی و استانداردهای حسابداری، اجرای صحیح این فرآیند نیازمند همکاری کارشناسان مالی و حسابداری حرفه‌ای است.
لازم به ذکر است شما می‌توانید با کمک راهکار مالی دیدگاه چارگون، بخش قابل توجهی از امور مالی مربوط به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت را به انجام برسانید. این فرایند با کمک نرم‌افزارهای راهکار مالی چارگون، با کمترین احتمال خطا و بیشترین سرعت ممکن انجام خواهد شد.